Cách lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách chuẩn xác

Sự ảnh hưởng của tính cách đến sự nghiệp

Tính cách đóng vai trò quan trọng trong việc định hình sự nghiệp của mỗi cá nhân. Theo một nghiên cứu của Đại học Minnesota chỉ ra người làm việc phù hợp tính cách có xu hướng hạnh phúc hơn và ít thay đổi công việc. Khảo sát Gallup bổ sung, nhân viên tận dụng điểm mạnh tăng 21% năng suất và 41% gắn bó công việc. Chính vì thế, việc lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách là chìa khóa để đạt được sự thành công với các ảnh hưởng như sau:

• Mức độ hài lòng trong công việc: Khi tính cách phù hợp với yêu cầu, quản lý công việc cá nhân, bạn sẽ cảm thấy thoải mái và hứng thú khi thực hiện nhiệm vụ. Điều này tạo nên sự hài lòng, giảm căng thẳng và tăng động lực làm việc. Ngược lại, nếu công việc không phù hợp với tính cách, bạn có thể cảm thấy chán nản, áp lực và không muốn gắn bó lâu dài.
• Hiệu suất làm việc: Tính cách ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất làm việc. Ví dụ, người hướng ngoại, năng động phù hợp với công việc đòi hỏi giao tiếp nhiều, trong khi người hướng nội, tỉ mỉ sẽ phù hợp với công việc cần sự tập trung cao. Khi làm việc đúng sở trường và tính cách, bạn sẽ đạt hiệu suất cao hơn và dễ dàng hoàn thành mục tiêu.

• Khả năng thăng tiến: Lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách tạo nền tảng vững chắc cho sự thăng tiến. Khi yêu thích và đam mê công việc, bạn sẽ nỗ lực hơn để phát triển bản thân và đạt được thành công. Điều này mở ra nhiều cơ hội thăng tiến và giúp bạn đạt được vị trí cao hơn trong sự nghiệp.
• Mối quan hệ với đồng nghiệp: Tính cách cũng ảnh hưởng đến cách bạn tương tác và xây dựng mối quan hệ với đồng nghiệp. Người hòa đồng, thân thiện dễ dàng hòa nhập với môi trường làm việc và tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp. Điều này góp phần tạo nên môi trường làm việc tích cực, hiệu quả và hỗ trợ lẫn nhau.

Các mô hình phân loại tính cách phổ biến

Hiểu rõ tính cách bản thân là bước đệm quan trọng để lựa chọn nghề nghiệp phù hợp. Hãy cùng DIVA Academy tìm hiểu một số mô hình phân loại tính cách phổ biến, giúp bạn khám phá bản thân và định hướng nghề nghiệp theo tính cách trong tương lai.

16 loại hình tính cách MBTI

Mô hình MBTI (Myers – Briggs Type Indicator) là một công cụ phổ biến được sử dụng để phân loại tính cách con người dựa trên bốn cặp chỉ số đối lập: 

• Hướng nội (I).
• Hướng ngoại (E).
• Giác quan (S).
• Trực giác (N).
• Lý trí (T).
• Cảm xúc (F).
• Phán đoán (J).
• Nhận thức (P).

Sự kết hợp của các chỉ số này tạo ra 16 loại hình tính cách khác nhau, mỗi loại có những đặc điểm, ưu điểm và nhược điểm riêng. MBTI giúp cá nhân hiểu rõ hơn về bản thân, từ đó đưa ra những quyết định phù hợp trong cuộc sống và sự nghiệp.

MBTI không đánh giá đúng sai hay tốt xấu của từng loại tính cách mà chỉ đơn giản là mô tả xu hướng hành vi và suy nghĩ của mỗi người. Việc hiểu rõ loại tính cách của mình giúp cá nhân nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và tiềm năng phát triển. Từ đó, họ có thể lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách, môi trường làm việc và cách thức giao tiếp phù hợp, tối ưu hóa hiệu quả công việc và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Những ưu điểm và nhược điểm của mô hình tính cách MBTI:

• Ưu điểm:
  • Dễ hiểu và áp dụng.
  • Giúp cá nhân hiểu rõ hơn về bản thân.
  • Hỗ trợ lựa chọn nghề nghiệp lý tưởng và phát triển sự nghiệp.
  • Cải thiện kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm.
• Nhược điểm:
  • Không phản ánh đầy đủ toàn bộ tính cách con người.
  • Có thể bị ảnh hưởng bởi tâm trạng và hoàn cảnh.
  • Không nên sử dụng để đánh giá hay phân loại con người một cách tuyệt đối.

Mô hình này được sử dụng rộng rãi trong tuyển dụng, đào tạo và phát triển nhân sự, giúp doanh nghiệp xây dựng đội ngũ hiệu quả và tạo môi trường làm việc phù hợp cho từng cá nhân. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng MBTI chỉ là một công cụ tham khảo, không phải là thước đo tuyệt đối để đánh giá con người.

Trắc nghiệm tính cách Holland Code

Trắc nghiệm Holland Code, còn được gọi là RIASEC, là một mô hình phân loại tính cách nghề nghiệp dựa trên sáu loại hình tính cách chính: Realistic (Thực tế), Investigative (Nghiên cứu), Artistic (Nghệ thuật), Social (Xã hội), Enterprising (Doanh nghiệp) và Conventional (Quy ước).

Mô hình này được phát triển bởi nhà tâm lý học John Holland, dựa trên lý thuyết rằng mọi người có xu hướng tìm kiếm môi trường làm việc phù hợp với tính cách và sở thích của họ. Holland Code giúp cá nhân xác định loại hình tính cách nghề nghiệp nổi trội, từ đó định hướng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp và phát triển sự nghiệp bền vững.

Bằng cách trả lời các câu hỏi về sở thích, hoạt động và giá trị, trắc nghiệm Holland Code sẽ phân loại cá nhân vào một hoặc nhiều loại hình tính cách. Kết quả trắc nghiệm sẽ cung cấp một mã gồm ba chữ cái đại diện cho ba loại hình tính cách nổi bật nhất, giúp cá nhân hiểu rõ hơn về điểm mạnh, điểm yếu và môi trường làm việc lý tưởng của mình. Ví dụ, một người có mã Holland Code là IAS (Investigative, Artistic, Social) có thể phù hợp với các nghề nghiệp lý tưởng như nhà tâm lý học, nhà báo, hoặc nhà thiết kế.

Những ưu điểm và nhược điểm của mô hình Holland Code:

• Ưu điểm:
  • Mô hình này đơn giản thực hiện, dễ hiểu và dễ sử dụng.
  • Cung cấp cái nhìn tổng quan về sở thích và tính cách nghề nghiệp.
  • Hỗ trợ lựa chọn ngành nghề và định hướng sự nghiệp.
  • Có thể được sử dụng kết hợp với các công cụ đánh giá khác.
• Nhược điểm:
  • Không phản ánh đầy đủ mọi khía cạnh của tính cách.
  • Kết quả có thể thay đổi theo thời gian và trải nghiệm.
  • Không nên được sử dụng làm tiêu chí duy nhất để lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách.

Kết quả trắc nghiệm Holland Code chỉ mang tính chất tham khảo. Hãy kết hợp nó với khả năng, giá trị bản thân, nghiên cứu kỹ lưỡng về ngành nghề và tìm kiếm lời khuyên từ chuyên gia tư vấn nghề nghiệp để đưa ra quyết định đúng đắn nhất cho sự nghiệp của bạn. Đừng quên rằng sự nghiệp là một hành trình dài, và việc khám phá bản thân là một quá trình liên tục.

4 nhóm tính cách DISC

Mô hình DISC phân loại tính cách thành bốn nhóm chính: Dominance (Thống trị), Influence (Ảnh hưởng), Steadiness (Kiên định) và Conscientiousness (Cẩn thận). Mỗi nhóm tính cách có những đặc điểm, ưu điểm và nhược điểm riêng, ảnh hưởng đến cách họ giao tiếp, làm việc và tương tác với người khác.

DISC là một công cụ hữu ích giúp cá nhân hiểu rõ bản thân và những người xung quanh, từ đó cải thiện kỹ năng giao tiếp, xây dựng mối quan hệ hiệu quả và phát triển sự nghiệp. Mô hình này được ứng dụng rộng rãi trong tuyển dụng, đào tạo và phát triển đội ngũ, giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hiệu suất làm việc và tạo môi trường làm việc tích cực.

DISC đánh giá cách một người phản ứng với môi trường xung quanh, thích nghi với thử thách và tương tác với người khác. Hiểu rõ nhóm tính cách DISC của mình giúp cá nhân nhận diện điểm mạnh, điểm yếu và lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách phù hợp. Từ đó, họ có thể lựa chọn công việc, môi trường làm việc và cách thức giao tiếp hiệu quả, nâng cao năng suất và định hướng nghề nghiệp theo tính cách đạt được thành công trong sự nghiệp.

Phân tích ưu điểm và nhược điểm của mô hình tính cách DISC:

• Ưu điểm:
  • Đơn giản, dễ hiểu và dễ áp dụng.
  • Cung cấp cái nhìn tổng quan về hành vi và phong cách giao tiếp.
  • Hỗ trợ cải thiện kỹ năng giao tiếp và làm việc nhóm.
  • Ứng dụng rộng rãi trong tuyển dụng và phát triển nhân sự.
• Nhược điểm:
  • Không phản ánh đầy đủ toàn bộ tính cách con người.
  • Kết quả khảo sát này có thể bị ảnh hưởng do tâm trạng và hoàn cảnh.
  • Không nên sử dụng để đánh giá hay phân loại con người một cách tuyệt đối.

Mô hình tính cách Big Five

Mô hình Big Five, hay còn gọi là Five-Factor Model (FFM), là một mô hình được sử dụng rộng rãi trong tâm lý học để mô tả tính cách con người dựa trên năm yếu tố chính: Openness (Cởi mở), Conscientiousness (Tận tâm), Extraversion (Hướng ngoại), Agreeableness (Dễ chịu) và Neuroticism (Thần kinh). Mỗi yếu tố đại diện cho một quang phổ tính cách, từ mức độ thấp đến mức độ cao. Big Five cung cấp một khuôn khổ toàn diện để hiểu rõ tính cách cá nhân và dự đoán hành vi trong các tình huống khác nhau.

Big Five được xem là một trong những mô hình chọn nghề nghiệp theo tính cách có độ tin cậy và giá trị khoa học cao nhất hiện nay. Nó được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu tâm lý học, tuyển dụng nhân sự, tư vấn chọn nghề nghiệp lý tưởng và nhiều lĩnh vực khác. Việc hiểu rõ điểm số của mình trong từng yếu tố của Big Five giúp cá nhân nhận thức rõ hơn về điểm mạnh, điểm yếu và tiềm năng phát triển của bản thân, từ đó đưa ra những quyết định phù hợp trong cuộc sống và sự nghiệp.

Những ưu điểm và nhược điểm của mô hình Big Five:

• Ưu điểm:
  • Khung lý thuyết vững chắc, dựa trên nhiều nghiên cứu khoa học.
  • Bao quát được nhiều khía cạnh của tính cách.
  • Độ tin cậy và giá trị mô hình này có tính thực tế cao.
  • Mô hình này được ứng dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực.
• Nhược điểm:
  • Mô hình Big Five có thể phức tạp hơn so với các mô hình khảo sát tính cách khác.
  • Không cung cấp thông tin chi tiết về các đặc điểm cụ thể.
  • Cần có công cụ đánh giá chuẩn hóa để có kết quả chính xác.

Cách xác định tính cách của bản thân

Việc hiểu rõ tính cách bản thân là bước đầu tiên và quan trọng để lựa chọn nghề nghiệp, định hướng nghề nghiệp theo tính cách phù hợp. Có nhiều cách để khám phá và hiểu rõ hơn về tính cách của mình như sau:

Làm các bài trắc nghiệm tính cách online/offline

Các bài trắc nghiệm tính cách, cả online và offline, là công cụ hữu ích giúp bạn khám phá và hiểu rõ hơn về bản thân. Từ những mô hình phổ biến như MBTI, DISC, Holland Code, Big Five đến các bài kiểm tra ngắn gọn khác, bạn có thể tìm thấy nhiều nguồn tài liệu phong phú trên internet hoặc tại các trung tâm tư vấn chọn nghề. Hãy lựa chọn những bài trắc nghiệm phù hợp với mục đích và nhu cầu của bạn.

Khi thực hiện các bài trắc nghiệm, hãy đảm bảo bạn ở trong trạng thái tinh thần thoải mái và tập trung để có kết quả chính xác nhất. Trả lời các câu hỏi một cách trung thực, dựa trên suy nghĩ và cảm nhận của bản thân, tránh bị ảnh hưởng bởi ý kiến của người khác. Đừng quên rằng mục đích của trắc nghiệm là giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân từ đó lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách, chứ không phải để đánh giá hay so sánh với người khác.

Sau khi hoàn thành bài trắc nghiệm, hãy dành thời gian đọc kỹ kết quả và phân tích ý nghĩa của nó. Kết quả trắc nghiệm chỉ mang tính chất tham khảo, hãy kết hợp với việc tự quan sát, đánh giá bản thân và tham khảo ý kiến từ người thân, bạn bè để có cái nhìn đa chiều và chính xác hơn về tính cách của mình. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ từ chuyên gia tư vấn nếu bạn cần sự giúp đỡ.

Tham gia các buổi tư vấn tâm lý

Tham gia các buổi tư vấn tâm lý là một cách hiệu quả để khám phá sâu hơn về bản thân, bao gồm cả việc hiểu rõ tính cách của mình. Chuyên gia tâm lý với kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm thực tiễn sẽ giúp bạn phân tích những đặc điểm tính cách, điểm mạnh, điểm yếu, cũng như những yếu tố tiềm ẩn bên trong bạn. Qua những buổi trò chuyện và phân tích, bạn sẽ có cái nhìn khách quan và toàn diện hơn về bản thân từ đó có định hướng nghề nghiệp theo tính cách.

Tư vấn tâm lý không chỉ giúp bạn hiểu rõ tính cách mà còn hỗ trợ bạn trong việc xác định giá trị, mục tiêu và lập kế hoạch nghề nghiệp, cuộc sống. Chuyên gia tâm lý sẽ đồng hành cùng bạn, giúp bạn vượt qua những khó khăn, rào cản tâm lý và phát triển tiềm năng của bản thân. Đừng ngần ngại tìm đến sự hỗ trợ từ chuyên gia tư vấn lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách hoặc nếu bạn cảm thấy bế tắc hoặc cần một người lắng nghe và chia sẻ.

Quan sát và đánh giá bản thân trong các tình huống khác nhau

Quan sát và đánh giá bản thân trong các tình huống khác nhau là một phương pháp thiết thực giúp bạn hiểu rõ hơn về tính cách của mình. Hãy chú ý đến cách bạn phản ứng, suy nghĩ và hành động trong các tình huống cụ thể, từ những việc nhỏ nhặt hàng ngày đến những sự kiện quan trọng. Việc tự quan sát này giúp bạn nhận ra những đặc điểm tính cách nổi bật, cả điểm mạnh và điểm yếu của bản thân.

Ghi chép lại những quan sát của bạn cũng là một cách hữu ích để theo dõi sự thay đổi và phát triển tính cách theo thời gian. Bạn có thể ghi lại những suy nghĩ, cảm xúc và hành vi của mình trong một cuốn sổ hoặc nhật ký cá nhân. Qua quá trình này, bạn sẽ dần nhận ra những khuôn mẫu trong cách bạn phản ứng với các tình huống khác nhau, từ đó hiểu rõ hơn về bản thân, lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách phù hợp và cách thức tương tác với thế giới xung quanh.

Cách lựa chọn nghề nghiệp theo từng nhóm tính cách 

Việc lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách là yếu tố quan trọng quyết định sự thành công và hạnh phúc trong sự nghiệp. Mỗi nhóm tính cách có những điểm mạnh và điểm yếu riêng, phù hợp với những ngành nghề khác nhau. Dưới đây là một số gợi ý lựa chọn nghề nghiệp dựa trên bốn nhóm tính cách phổ biến:

Người hướng ngoại

Người hướng ngoại thường tràn đầy năng lượng, thích giao tiếp và tương tác với mọi người. Họ dễ dàng kết bạn, hòa đồng và luôn tìm kiếm sự kích thích từ môi trường xung quanh. Người hướng ngoại thường tự tin, thích thể hiện bản thân và không ngại thử thách. Họ cảm thấy thoải mái khi làm việc nhóm và thường đóng vai trò lãnh đạo.

Những người hướng ngoại thường tỏa sáng trong các lĩnh vực đòi hỏi giao tiếp và tương tác xã hội. Một số ngành nghề dành cho nhóm người hướng nội bao gồm:

• Kinh doanh: Người hướng ngoại thường thành công trong khởi nghiệp, quản lý và điều hành doanh nghiệp.
• Marketing: Họ tỏa sáng trong quảng cáo, truyền thông và tổ chức sự kiện.
• Sales: Bán hàng, tư vấn và chăm sóc khách hàng là thế mạnh của họ.
• Quan hệ công chúng: Họ giỏi xây dựng hình ảnh và giao tiếp báo chí.
• Giáo dục: Người hướng ngoại truyền cảm hứng khi giảng dạy, đào tạo và huấn luyện.
• Du lịch: Hướng dẫn viên và quản lý khách sạn là những nghề phù hợp.
• Nghệ thuật biểu diễn: Sân khấu là nơi họ tỏa sáng với vai trò diễn viên, ca sĩ, MC.

Những nhân vật nổi tiếng thuộc nhóm tính cách này: Oprah Winfrey (MC, doanh nhân), Dwayne “The Rock” Johnson (diễn viên), Barack Obama (chính trị gia).

Người hướng nội

Việc lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách nhóm người hướng nội thường tập trung vào thế giới nội tâm của mình, thích suy nghĩ và phân tích. Họ trân trọng sự yên tĩnh, thích làm việc độc lập và cảm thấy thoải mái khi ở một mình. Không phải là người nhút nhát, họ đơn giản là nạp năng lượng từ bên trong và cần thời gian riêng tư để phục hồi năng lượng sau khi giao tiếp xã hội. Họ thường là những người lắng nghe tốt, quan sát tinh tế và có khả năng tập trung cao độ.

Với khả năng tập trung và tư duy sâu sắc, người hướng nội thường phù hợp với các công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, chính xác và sáng tạo độc lập. Danh sách nhóm ngành nghề cho người hướng nội bao gồm:

• Công nghệ thông tin (IT): Người hướng nội thường xuất sắc trong lập trình, phân tích dữ liệu và an ninh mạng.
• Nghiên cứu: Lĩnh vực nghiên cứu khoa học, lịch sử, xã hội học thu hút họ.
• Viết lách: Sự nghiệp viết lách với vai trò nhà văn, biên tập viên hoặc nhà báo rất phù hợp.
• Thiết kế: Họ thể hiện sự sáng tạo trong thiết kế đồ họa, thời trang và nội thất.
• Dịch thuật: Công việc phiên dịch, biên dịch tận dụng khả năng ngôn ngữ của họ.
• Tư vấn: Tư vấn tâm lý, tài chính, pháp luật là những lựa chọn nghề nghiệp tiềm năng.

Những nhân vật nổi tiếng thuộc nhóm tính cách này: Bill Gates (nhà sáng lập Microsoft), J.K. Rowling (tác giả Harry Potter), Albert Einstein (nhà vật lý).

Người sáng tạo

Người sáng tạo thường sở hữu trí tưởng tượng phong phú, tư duy độc đáo và đam mê khám phá những điều mới mẻ. Họ thích thể hiện bản thân qua các hình thức nghệ thuật, luôn tìm kiếm sự đổi mới và không ngại phá vỡ quy tắc. Họ thường nhạy cảm, trực quan và có gu thẩm mỹ tinh tế. Người sáng tạo đề cao tính độc lập, tự do thể hiện và thường có nhiều ý tưởng độc đáo.

Đối với nhóm người sáng tạo với khả năng sáng tạo và tư duy đột phá, người sáng tạo thường tìm thấy niềm đam mê trong các lĩnh vực nghệ thuật và thiết kế. Một số nhóm ngành cho người sáng tạo bao gồm:

• Nghệ thuật: Hội họa, điêu khắc, nhiếp ảnh và điện ảnh là nơi họ thể hiện tài năng.
• Thiết kế: Thiết kế đồ họa, thời trang, nội thất, sản phẩm khơi dậy sự sáng tạo.
• Kiến trúc: Họ có thể theo đuổi kiến trúc với thiết kế công trình và quy hoạch đô thị.
• Âm nhạc: Âm nhạc là niềm đam mê, từ sáng tác, biểu diễn đến sản xuất.
• Viết lách: Viết lách cho phép họ sáng tạo văn học, kịch bản phim, thơ ca.
• Ẩm thực: Từ đầu bếp đến pha chế, họ sáng tạo và thăng hoa trong ẩm thực.

Những nhân vật nổi tiếng thuộc nhóm tính cách này: Walt Disney (nhà sản xuất phim hoạt hình), Steve Jobs (đồng sáng lập Apple), Lady Gaga (ca sĩ, nhạc sĩ).

Người thực tế

Người thực tế thường thực dụng, logic và chú trọng đến hiệu quả. Họ thích làm việc với các sự vật, con số cụ thể hơn là các ý tưởng trừu tượng. Họ giỏi giải quyết vấn đề thực tiễn, có kỹ năng thực hành tốt và đề cao tính chính xác, tỉ mỉ. Người thực tế thường độc lập, kiên trì và không ngại khó khăn, thử thách.

Lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách với nhóm này có khả năng thực hành và tư duy logic, người thực tế thường phù hợp với các công việc liên quan đến kỹ thuật, sản xuất và các lĩnh vực đòi hỏi sự chính xác cao. Dưới đây là ngành nghề phù hợp với người thực tế bao gồm:

• Kỹ thuật: Người thực tế thường giỏi về cơ khí, điện, điện tử và phần mềm.
• Xây dựng: Họ có thể thành công trong vai trò kiến trúc sư, kỹ sư xây dựng hoặc quản lý dự án.
• Sản xuất: Quản lý sản xuất, kỹ thuật viên, vận hành máy móc là những công việc phù hợp.
• Nông nghiệp: Họ có thể làm việc trong lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi và kỹ thuật nông nghiệp.
• Y tế: Một số người thực tế theo đuổi sự nghiệp y tế như bác sĩ, y tá, dược sĩ.
• Khoa học ứng dụng: Công nghệ sinh học và vật liệu học cũng là những lựa chọn hấp dẫn.

Những nhân vật nổi tiếng thuộc nhóm tính cách này: Elon Musk (kỹ sư, doanh nhân), Thomas Edison (nhà phát minh), Marie Curie (nhà khoa học).

Tìm hiểu và lựa chọn nghề nghiệp theo tính cách là một hành trình quan trọng, góp phần mang lại sự thành công và hạnh phúc trong sự nghiệp. Hy vọng bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích, giúp bạn hiểu rõ hơn về bản thân và đưa ra quyết định đúng đắn cho tương lai. Đừng quên rằng, sự nghiệp là một hành trình dài, và việc khám phá bản thân là một quá trình liên tục.